سرمقاله

فرشاد کاس‌نژاد   @Farshadcasnejad

 

پیش از آنکه AFC تصمیمش را پس از سال‌ها مماشات با فدراسیون فوتبال و باشگاه‌های ایرانی اعلام کند و استقلال و پرسپولیس از لیگ قهرمانان آسیا حذف شوند، سختگیری برای اصلاح ساختار باشگاهداری را باید در وزارت ورزش و جوانان و وزارتخانه‌های دیگری می‌دیدیم که در اقدامی عجیب و ادامه‌دار باشگاهداری می‌کنند.

آنچه امروز AFC به آن استناد می‌کند و تصمیم به لغو مجوز حرفه‌ای ۳ باشگاه از لیگ برتر ایران (استقلال، پرسپولیس، گل‌گهر) می‌گیرد، پرونده خاک‌خورده و کهنه در فوتبال ایران است که تمام زوایای آن برای همه آشناست.

باشگاهداری دولتی، مالکیت دولتی و مشترک بر استقلال و پرسپولیس، بدهی‌های انباشته و مسائلی از این دست، تازگی ندارند و سال‌های سال است که درباره‌اش بحث شده اما نشنیده و ندیده گرفته‌اند. باشگاه جدید لیگ برتر مثل گل‌گهر نیز اگرچه با ریخت و پاش‌هایش در نقل و انتقالات شهرت پیدا می‌کند اما در رعایت بدیهیات باشگاهداری از ثروت خود بهره‌مند نیست.

وزارت ورزش و جوانان باید پیشروتر از هر نهاد ورزشی دیگر از سال‌ها پیش تشخیص می‌داد که روش باشگاهداری‌اش سرانجام خوشی ندارد و باشگاهداری یک وزارتخانه در فوتبال حرفه‌ای بی‌معناست.

طی دهه اخیر بیش از صد بار درباره زمان خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس یا واگذاری و ورود به بورس از مقامات رسمی وزارت ورزش وعده‌های رسمی شنیده‌ایم. هر بار تاریخ نهایی اعلام می‌شود اما هرگز قدمی واقعی برای پایان مالکیت دولتی و مشترک بر این دو باشگاه برداشته نشد. وزارت ورزش باید پیش از AFC تشخیص دهد که مالکیت مشترک و دولتی بر دو باشگاه چقدر از اصول مقدماتی و بدیهی فوتبال حرفه‌ای دور است.

انباشت بدهی‌ها با سوءمدیریت در استقلال و پرسپولیس، دو باشگاه بی‌تعهد را ساخته است که به قراردادهای خود پایبند نیستند، همواره بدهکارند و همواره بازنده پرونده‌های مالی. هر دو باشگاه بیش از توان اقتصادی خود هزینه می‌کنند و همیشه از دولت کمک می‌خواهند. اگرچه همه می‌دانیم که بزرگترین راه درآمدزایی استقلال و پرسپولیس از پخش تلویزیونی است، همان‌چه مسدود شده و با موضع صدا و سیما راهی برای دستیابی به آن پیدا نمی‌شود.

این حجم از پیچیدگی وضعیت، محصول تصمیمات و مواضع عجیبی است که با فوتبال حرفه‌ای ناسازگارند.

سال پیش، وقتی فدراسیون فوتبال به دلیل صدور مجوز حرفه‌ای برای باشگاه‌ها با مستندات غیرواقعی، از سوی AFC جریمه شد، پیدا بود که نمی‌تواند به مماشات با باشگاه‌ها ادامه دهد اما یک سال گذشت و حالا می‌خواهند در فرصتی چند روزه استقلال و پرسپولیس را از مخمصه حذف از آسیا نجات دهند.

مدیران این دو باشگاه همیشه سعی کرده‌اند دوره کوتاه مدیریت خود را -در ظاهر- به سلامت بگذرانند و اینکه در آینده چه اتفاقی برای باشگاه رخ می‌دهد، چندان اهمیتی ندارد. اینگونه است که حتی نظم مالی در استقلال و پرسپولیس ایجاد نمی‌شود و بدهی‌ها از این مدیر به مدیر بعدی منتقل می‌شوند و هر کدام در انباشتن بدهی بیشتر تبحر خود را نشان می‌دهند.

حذف استقلال و پرسپولیس از لیگ قهرمانان آسیا حاوی پیام‌های روشن است. روش‌های پیشین باشگاهداری و اغلاط پرشمارش را باید فراموش کرد. فوتبال باید با اقتصاد فوتبال حیات داشته باشد و باشگاهداری کار کسانی باشد که با اقتصاد وابسته به فوتبال، این حرفه را انتخاب می‌کنند، نه دولت‌ها و نه صنایع شبه دولتی.

حذف استقلال و پرسپولیس از آسیا نه یک محرومیت، بلکه فرصت برای بازبینی در سیاق باشگاهداری است.

 

ماجراهای کشتی فرنگی و نقدهای بی‌رحمانه‌ای که اخیراً از سوی شاگردان و همکاران سابق بنا به کادر فنی تیم ملی و به طور مشخص محمد بنا وارد شده، سوژه اصلی این روزهای کشتی ایران است. همه ماجرا از تغییر تابعیت علی ارسلان آغاز شد. فرنگی‌کاری که در سال‌های اخیر همیشه در سایه قرار داشته و ترجیح داده برای ادامه کشتی دوبنده صربستان را بر تن کند. همین اتفاق سبب شد تا شاگردان و همکاران سابق محمد بنا با دستمایه قرار دادن این اتفاق جدایی ارسلان را به فرمول‌های خاص و سلیقه‌ای محمد بنا در گزینش نفرات تیم ملی کشتی فرنگی مرتبط بدانند و او را زیر رگبار انتقادات تند و تیز قرار دهند. حالا و با گذشت چند روز، منتقدان تا اندازه‌ای از مواضع اولیه خود عقب‌نشینی کرده و ملایم‌تر صحبت می‌کنند.

 

نوروزی: انتقادی که وجود دارد، از فرآیند انتخاب کشتی‌گیران است نه بنا

امید نوروزی منتقد شماره یک محمد بنا که استارت این هجمه را زد، حالا می‌گوید: «این هجمه‌ای که عنوان می‌شود، سمت محمد بنا و کشتی فرنگی نبوده و نخواهد بود، بلکه مسائل فنی و کارشناسی شده‌ای است. جامعه توقع دارند که کشتی عدالت‌محور باشد و هر تصمیمی گرفته می‌شود بر اساس نظرات کارشناسی باشد. انتقادی که وجود دارد از فرآیند انتخاب کشتی‌گیران است که من با این فرآیندی که تعریف شده مخالف هستم.»

وی افزود: «من پیشنهاد دادم یک مسابقه قهرمان کشوری و جام تختی خوب برگزار شود و چکیده این دو مسابقه و نفرات اعزامی سال گذشته به مسابقات جهانی، در مرحله نهایی انتخابی تیم ملی شرکت کنند و هر کسی در این انتخابی نهایی اول شد او ملی‌پوش ما باشد. دید فنی سرمربی هم در یکی دو وزن که کشتی‌گیران خیلی به هم نزدیک هستند، اعمال شود.»

قهرمان سابق کشتی فرنگی جهان با اشاره به اینکه انتخاب مربیان هم باید طبق فرآیندی مشخص باشد، گفت: «به اعتقاد من انتخاب دو مربی برعهده سرمربی باشد ولی سه مربی دیگر را باید با چرخه انتخابی مربیان، انتخاب کرد. از استان‌هایی که کشتی‌گیر در تیم ملی دارند خواسته شود که مربی معرفی کنند تا به این شکل مربی سازنده هم دیده شود. یعنی در کنار مربی ادواری، مربی سازنده هم باشد.»

مشاور پیشین علیرضا دبیر در امور فرنگی در خاتمه عنوان کرد: «من یک سؤال از قهرمان و پهلوان‌مان، دوست عزیزم نایب رئیس فدراسیون حمید سوریان دارم که به آن جواب بدهد، او بگوید که برکنار کردن مربیان تیم‌های نوجوانان و جوانان بر چه اساسی بوده و در مورد نفرات جدیدی که آوردند، توضیح بدهند. ضمن اینکه همه ما، از محمد بنا و رسول جزینی گرفته تا امید نوروزی و قاسم رضایی و... پای یک میز بنشینیم و این موضوعات حل و فصل شود تا تیم ملی لطمه نخورد.»

 

خیرآبادی: در هیچ کشوری فرآیند 8 ماهه را برای انتخاب ملی‌پوشان‌شان در نظر نمی‌گیرند

جمشید خیرآبادی مربی سابق تیم ملی فرنگی با اشاره به فاصله اندک مسابقات در چرخه انتخابی تیم ملی تصریح کرد: «16 آذر‌ماه فینال لیگ برگزار شده و در فاصله یک هفته‌ای مسابقات کشوری به انجام رسید. در ادامه انتخابی جام تختی و جام تختی را در پیش داریم. در واقع کشتی‌گیر در بازه زمانی کوتاه، 4 بار وزن‌کشی می‌کند. مگر یک ورزشکار که در این سطح کشتی می‌گیرد، در سال چند بار می‌تواند به اوج آمادگی جسمانی برسد و این جای سؤال دارد.»

خیرآبادی با تأکید بر اینکه همه کشتی‌گیران وزن کم می‌کنند، اضافه کرد: «همه کشتی‌گیران ما بین 4 تا 8 درصد در همین قانون جدید وزن کم می‌کنند. حمید سوریان و امید نوروزی و بقیه دوستان در زمان کشتی گرفتن‌شان 10 درصد از وزن بدن‌شان را کم می‌کردند و برخی هم 4 درصد. کاهش این میزان وزن از بدن، حداقل 60 روز ریکاوری لازم دارد تا از تخریب و آسیب بدن جلوگیری شود. وزن کم کردن‌های مکرر و پیاپی بزرگترین آسیب‌ها را بجا می‌گذارد.»

سرمربی پیشین تیم ملی آذربایجان همچنین ادامه داد: «در بحث تورنمنت‌ها که در چرخه انتخابی تیم ملی قرار گرفته، ما تورنمنت ضعیف و قوی داریم. این خیلی مهم است که چه کشتی‌گیرانی به تورنمنت قوی اعزام می‌شوند و کدام نفرات به تورنمنت ضعیف. ضمن اینکه خواهید دید در هیچ کشوری فرآیند 8 ماهه را برای انتخاب ملی‌پوشان‌شان در نظر نمی‌گیرند. یکسری از دوستان که در چارچوب چرخه انتخابی قرار گرفته و چندین مسابقه متوالی را پشت سر گذاشته‌اند و یک جا به حریف مستقیم خود برخورد می‌کنند، چاره‌ای جز باخت ندارند. یکی از معایب چرخه این است و فکر می‌کنم این مهم باشد شرایطی را مهیا کنند که نفرات در شرایط بهتری رو به روی هم قرار بگیرند.»

 

جزینی: ما نباید از دنیا یاد بگیریم

دنیا باید از ما یاد بگیرد

رسول جزینی مربی تیم ملی کشتی فرنگی در خصوص انتقاداتی که از سوی برخی اهالی کشتی فرنگی در خصوص چرخه انتخابی تیم ملی مطرح شده، با اشاره به افتخاراتی که محمد بنا در این سال‌ها به دست آورده، تأکید کرد: «آیا کاری که انجام شده، نتیجه داده یا نه؟ مطمئنم نتیجه داده که انتقاد می‌کنند چون به قطاری که حرکت می‌کند، سنگ می‌زنند. من با این سنگ‌اندازی‌ها فهمیدم راه درست را طی می‌کنیم. کارنامه و رزومه تیم ملی نشان می‌دهد که اگر این چرخه خالی از عدالت بود نتیجه حاصل نمی‌شد.»

مربی تیم ملی در واکنش به صحبت جمشید خیرآبادی که گفته بود هیچ کجای دنیا کشتی‌گیر در 5-4 مسابقه متوالی شرکت نکرده و وزن کم نمی‌کند، گفت: «مگر ما باید از دیگر تیم‌ها الگوبرداری کنیم؟ ما نباید از دنیا یاد بگیریم، دنیا باید از ما یاد بگیرد چون جلوترین تیم کشتی فرنگی دنیا هستیم. نگاه همه آنها به ما است که نتیجه گرفتیم و 4 طلا در جهانی گرفتیم و روسیه یک طلا گرفته. ضمن اینکه این پروسه 8 ماهه به نفراتی که دنباله‌روی نفرات اول هستند انگیزه می‌دهد که به جایی برسند تا با هم مبارزه انتخابی بدهند.»

جزینی در واکنش به انتقادات امید نوروزی تصریح کرد: «چه کسی بهتر از امید نوروزی و قاسم رضایی که کشتی را نقد کنند؟ محمد بنا هم خواهد پذیرفت اما یکسری صحبت‌هایی مطرح شد که بی ادبی بود و موج‌سوارانی هم بودند که از آن سوءاستفاده کردند و این باعث می‌شود جایگاهی که دارند متزلزل شود. امید نوروزی و قاسم رضایی از افتخارات این مملکت هستند و حق مسلم آنهاست که وارد مباحث کشتی شوند. کاش مناظره برای روشن شدن موضوع برگزار شود. هرچند اعتقاد دارم این مباحث باید در خانه حل شود و نتیجه‌اش در رسانه عنوان شود. حق کشتی‌دوستان است که بدانند در کشتی چه می‌گذرد. چیدمانی که امید نوروزی در مورد انتخابی گفت منهای انتخابی مرحله نهایی، با چرخه ما یکسان بود.»

جزینی در خاتمه گفت: «من در مقابل قهرمانان المپیک تمام قد می‌ایستم و کلاه از سر برمی‌دارم. فقط دوست ندارم موج‌سواران و شومن‌های فضای مجازی خودشان را پشت این جریان پنهان کنند. کشتی فرنگی از همه ما بزرگتر است و در نهایت تاریخ نشان خواهد داد چه کسی چه کاری انجام داده است.»

 

 

جام ملت‌های آفریقا تا بوده موردِ هجومِ اروپایی‌ها قرار گرفته و هیچ‌گاه از تیغِ تیز انتقادات در امان نبوده؛ ‌باشگاه‌های بزرگ قاره سبز معتقدند برگزاری این تورنمنت از پایه با مشکل روبه‌رو است و تحت هیچ شرایطی راضی نیستند بخش عمده‌ای از بازیکنان تأثیرگذارشان را، آن‌هم در روزهای میانی و سرنوشت‌ساز فصل از‌ دست بدهند.

مشکل اینجاست که فوتبال آفریقا طی سالیان اخیر، پیشرفت چشمگیری داشته و قدرتِ آنها بر لیگ‌های اروپایی سایه ‌افکنده.

تمامِ غول‌های بزرگ، از لیورپول گرفته تا چلسی و منچستریونایتد از ستاره‌های «قاره سیاه» سود می‌برند و کنار گذاشتنِ مهره‌های ارزشمند و تأثیرگذار آفریقایی مشکلات‌شان را دوچندان می‌کند.

تصور کنید لیورپول با یورگن کلوپ، برای حداقل ۲ تا ۴ هفته قیدِ محمد صلاح، نبی‌کیتا و سادیو مانه را بزند و دلخوش به نیمکت‌نشینانش باشد؛ توماس توخل در چلسی شانس آورده که حکیم زیاش به تیم ملی مراکش دعوت نشده ولی، حتی اگر ادوارد مندی تنها بازیکن شاغل در جام ملت‌های آفریقا باشد نیز باز به ضرر مربی آلمانی خواهد بود و چلسی را از نعمت کلین‌شیت‌های مندی محروم خواهد کرد.

«کودتای سفید‌ها علیه سیاه‌ها» ادامه دارد و شایعه شده که جام ملت‌های آفریقا، به واسطه کرونای جهش یافته «اومیکرون» که خاستگاه آن کشورهای آفریقایی نیز بوده لغو خواهد شد!‌ ناپولی ایتالیا رهبر یاغی‌های اروپایی شده و تابِ از‌ دست دادن کولیبالی را ندارد.

در حالی که تنها ۵ درصد از جمعیت کشور کامرون واکسینه شده‌اند، کنفدراسیون فوتبال آفریقا اصرار دارد که مطابق برنامه‌ریزی گذشته جام ملت‌های آفریقا را در این کشور برگزار کند و این مسأله باعث نگرانی باشگاه‌هایی شده که باید ستاره‌های خود را در اختیار تیم‌های ملی بگذارند. ماتیا گراسانی، وکیل باشگاه ناپولی اعلام کرده که باشگاه‌ها می‌توانند برای جلوگیری از حضور بازیکنان در تیم‌های ملی اقدام قانونی انجام دهند: «اگر اطمینان کافی از ایمنی بازیکنان داشتیم، اوضاع متفاوت می‌شد اما با توجه به شرایط موجود ما می‌توانیم اقدامات قانونی انجام بدهیم. باشگاه‌ها سرمایه‌گذاری سنگینی روی بازیکنانی همچون اوسیمن انجام داده‌اند و اگر او به کرونا مبتلا شود، شرایط برای ما دشوارتر خواهد بود. باشگاه‌های اروپایی با همکاری یکدیگر می‌توانند مانع حضور بازیکنان خود در این 

رقابت‌ها شوند.»

عزمِ جزمِ باشگاه‌های اروپایی برای لغو جام ملت‌های آفریقا هنوز به نتیجه نرسیده و مشخص نیست که در نهایت چه تصمیمی برای این تورنمنت گرفته خواهد شد. ساموئل اتوئو رئیس فدراسیون فوتبال کامرون و کشور میزبان اما می‌خواهد تحت هر شرایطی از زیر سلطه سفیدها خارج شود و جام سیاهان را برگزار کند: «فدراسیونی که من نماینده آن هستم به شدت از برگزاری مسابقات دفاع خواهد کرد. یورو در اواسط همه‌گیری کرونا با ورزشگاه‌های پر برگزار شد پس چرا ما نباید جام ملت‌های آفریقا را به سرانجام برسانیم؟»

فرانسوی‌ها ضرب‌المثلی دارند قریب به این مضمون: «از سربازان سنگرها و از اسکناس‌های کهنه، نوارهای چسب محافظت می‌کنند، از ما چه کسی مراقبت می‌کند؟» این جمله را می‌شود در مورد داوران ایرانی به کار برد. انسان‌هایی گرفتار مانده میان منگنه پر قدرت رسانه‌ها، فشار ویرانگر هواداران و توقعات پایان‌ناپذیر مربیان و بازیکنان!

در ایران معمولاً داورها را به شدت نقد می‌کنند اما آنها برای مربیان، بازیکنان و مدیران فرشته‌های نجات هستند. اگر یک سوت اشتباه داور نباشد، مربیانی که تیم‌شان تاکتیکی ندارد و فوتبالی ارائه نمی‌دهند، بازیکنانی که به جای تمرین بیشتر، تمرکزشان را به درخشش در اینستاگرام گذاشته‌اند و مدیرانی که گاهی مثل لیدرها فقط در بوق‌های متعصبانه هواداری می‌دمند، چه بهانه‌ای برای ناکامی داشتند؟

همیشه داورها عامل ناکامی هستند اما تا به حال دیده‌اید که یک سرمربی در کنفرانس پس از بازی بگوید من تعویض‌های اشتباهی انجام دادم و تیم شکست خورد؟ دیده‌اید یک بازیکن بگوید در هفته گذشته به اندازه کافی تمرین نکردم، بازیکن حریف آماده‌تر بود و من عملکرد بدی داشتم؟ دیده‌اید یک مدیر بگوید من مسئول این ناکامی هستم چون نتوانستم استرس‌های پیرامون تیم را کم کنم و فشارهای غیرفنی روی تیم آمد و مسابقه را باختیم؟ اگر دیده‌اید احتمالاً شما در یک کره دیگر زندگی می‌کنید نه در این این مرز پرگهر!

داوران اشتباه نمی‌کنند؟ قطعاً اشتباه می‌کنند. مثل باقی عوامل دخیل در یک بازی. این یک عملکرد انسانی است. قضاوت کاری دشوار، پرفشار و توام با ریسک است. هر چقدر آموزش ببینید، مسابقات زیادی را سوت زده باشید، باز ممکن است خطا کنید، باز ممکن است یک بازیکن با رندی از شما پنالتی بگیرد، باز ممکن است وقتی کمک داور هستید پلک بزنید یا عطسه کنید و در همان زمان کمتر از یک ثانیه مهاجمی گل بزند و شما آفساید را نبینید... داورها اشتباه می‌کنند چون خدا نیستند اما بقیه چطور؟

هر سرمربی در لیگ‌برتر لیستی از داوران کف دستش دارد که اعلام می‌کند آنها نباید بازی تیمش را سوت بزنند! هواداران هر تیم لیستی دارند که نشان می‌دهد در کدام بازی، کدام داور برای‌شان یک کرنر نگرفته یا یک بازیکن حریف را اخراج نکرده است و می‌گویند بدون ذره‌ای تردید داور هوادار تیم رقیب است و می‌خواهد سر تیم آنها را ببرد! در نتیجه هنوز بازی شروع نشده فشارها روی داور شروع می‌شود. او شبیه یک مرد انتحاری است که هیچ‌کس دوستش ندارد!

داور به موجودی تنها، رها شده و بی‌پناه تبدیل می‌شود که همه می‌خواهند مچش را بگیرند، می‌داند هر سوتش رصد می‌شود و در شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های رادیویی و تلویزیونی برای سلاخی‌اش صف بسته‌اند، می‌داند که هیچ‌کس از او حمایت نمی‌کند. همه حق دارند اشتباه کنند جز داور! با چنین روان مچاله شده‌ای مگر می‌شود اشتباه سوت نزد؟

قصه داوران خاطی و آنها که می‌لغزند جداست. خاص ایران هم نیست، مگر کالچوپولی در ایتالیا رخ نداد؟ مگر فاش نشد بعضی از داوران در جام حذفی آلمان آلوده فساد شده‌اند؟ جاهای دیگر هم هست که هنوز افشا نشده است اما این درجه از فشار روی داورها و بی‎پناهی آنها نوبر است. حتی کمیته داوران هم خیلی وقت‌ها ترجیح می‌دهد مقابل داوری که سوت اشتباه زده و در معرض تعرض و تهاجم هواداران، مربیان، بازیکنان و مدیران است سکوت کند تا متهم به جانبداری از رقیب نشود!

در چنین فضایی داوری فوتبال شغلی جنون‌آمیز نیست؟ با چه آرامشی می‌توان به زمین رفت، بازی را سوت زد، آفسایدها را دید و قضاوتی بی‌خطا داشت؟ خیلی زیادی خوش‌خیال هستید اگر فکر می‌کنید این فشارهای ویرانگر به ارتقای داوران کمک می‌کند. موفقیت در آرامش بیشتر به دست می‌آید تا استرس و آشوب! اگر هوادار فوتبال هستیم این فشارها را کم کنیم تا زمانی که واقعاً باشگاه‌ها و ارکان فوتبال برای ورود var آماده شوند.