در جریان بحث‌های گسترده در مورد آینده فوتبال، موضوع استفاده از پنج تعویض در لیگ برتر سر و صدای زیادی به پا کرد. فوتبال انگلیس درگیر مسائل متنوعی است از جمله حق مالکیت پیرامون فروش چلسی و واگذاری امتیاز نیوکاسل که همه برای حفظ یکپارچگی و رقابتی بودن فوتبال صورت می‌گیرد.

پنج تعویض در این بافت شاید موضوع کوچکی به نظر بیاید. این قانون ابتدا در ژوئن 2020 و به‌عنوان راه‌حلی موقت برای کمک به تیم‌ها در مقابله با پاندمی کرونا توسط فیفا طرح و به وسیله بورد بین‌المللی قانونگذاری فوتبال(IFAB) تصویب شد. لیگ‌های طراز اول تصمیم به ادامه آن گرفتند به جز انگلیس که در دو فصل اخیر برابر آن ایستاد اما برای فصل بعد تسلیم شد. اما لیگ برتر با قرارگرفتن کنار بقیه، جایگاه خود را به‌عنوان جذاب‌ترین لیگ جهان به خطر می‌اندازد. اما چگونه؟

کافی است بازی نوریچ-منچستریونایتد در دور ششم جام حذفی دو سال قبل را به یاد بیاوریم. بعد از تعطیلی اجباری ناشی از شیوع کرونا فوتبال 10 روز بود از سر گرفته شده بود. آن موقع قانون پنج تعویض کمک بزرگی به تیم‌ها بود که دوران نقاهت را سپری می‌کردند. یونایتد در دقیقه 51 توسط اودیون ایگالو از میزبان پیش افتاد اما نوریچ 24 دقیقه بعد به وسیله تاد کانتول مساوی کرد. بازی بدون تماشاگر بود اما کمک از روی نیمکت آمد. اوله گونار سولشر وقتی تیمش یک بر صفر پیش بود، برندون ویلیامز، میسون گرینوود و مارکوس رشفورد را به بازی آورد و بعد از گل تساوی، نمانیا ماتیچ و پل پوگبا را. در وقت اضافه اجازه یک تعویض دیگر هم بود و با قدرتی که روی نیمکت یونایتد بود، آنتونی مارسیال به زمین آمد. البته با همه بازیکنان هجومی، هری مگوایر از قلب دفاع دو دقیقه مانده به پایان وقت اضافه، گل برتری را زد تا مربی نروژی به خاطر نفرات بهتری که در اختیار داشت، به پیروزی برسد.

اول فروردین امسال و چند روز قبل از رأی لیگ برتر به افزایش تعویض‌ها، منچسترسیتی در یک‌چهارم‌نهایی جام حذفی تا دقیقه 62 با نتیجه 2 بر یک از میزبانش، ساوتهمپتون پیش بود اما فیل فودن، ریاض محرز، فرناندینیو، اولکساندر زینچنکو و ناتان آکه به زمین آمدند و در نهایت سیتی 4 بر یک به پیروزی رسید. باید به اینها عادت کنیم. اگرچه چنین قوانینی برای تصویب به رأی 14 تا از 20 تیم نیاز دارند-چیزی که صورت گرفت-اما با تصویب آن اولویت رقابتی بودن لیگ به نفع بزرگترین تیم‌ها تغییر می‌کند و آنها می‌توانند به‌دنبال همه جام‌ها باشند.

بخش قابل توجهی از محبوبیت لیگ برتر به خاطر غیرقابل پیش‌بینی بودن آن است، چیزی که در لیگ‌های دیگر در این حد نیست. اگرچه منچسترسیتی در پنج سال گذشته چهار بار قهرمان شده اما لیگ برتر از آغاز کارش در فصل 1993-1992 هفت قهرمان داشته که بیش از آلمان(6) و اسپانیا و ایتالیا(5) است. این هم قابل انکار نیست که درآمدهای بهتر به ارتقای جایگاه تیم‌ها در اروپا کمک می‌کند و انگلیس هم در این زمینه استثنا نیست.

وستهام جایگاه بیگ سیکس را به خطر انداخت اما سیتی، لیورپول، چلسی، منچستریونایتد، تاتنهام و آرسنال همچنان جای خودشان را حفظ کردند. اجازه استفاده از دو تعویض بیشتر به سلطه تیم‌های بزرگ کمک می‌کند و اینکه بازیکنان خوب خود را مدت بیشتری روی فرم نگه دارند که با قانون 25 بازیکن برای تیم تا حدی کاهش یافته بود.

یورگن کلوپ شاید بزرگترین طرفدار این قانون باشد و دلیلش هم مشخص است. همه لیگ‌های بزرگ اروپا به علاوه لیگ قهرمانان، لیگ اروپا و جام ملت‌های اروپا از آن استفاده می‌کنند که به راحتی بازیکنان کمک می‌کند. قرمزها 63 بازی در فصل 2022-2021 انجام دادند که از رکورد 69 بازی چلسی در فصل 2013-2012 عقب است. لیورپول در هفت تا از 9 بازی‌اش در شروع مجدد لیگ بعد از تعطیلی کرونا از پنج تعویض خود استفاده کرد و در این رده‌بندی فقط برایتون با هشت بازی از این تیم جلوتر بود.

برای مدتی طولانی، لیگ برتر به این طرح رأی نداد و دلیلش هم اندازه تیم‌ها بود. کلوپ مثال می‌زد که برنلی و سایر تیم‌های کوچک بازیکنان زیادی در عرصه بین‌المللی ندارند و می‌توانند در طول فصل ریکاوری خوبی داشته باشند. نکته اینجا است، قانون پنج تعویض، مشکل اصلی که تعداد زیاد بازی‌های فوتبال در طول فصل است، حل نمی‌کند بلکه به تیم‌ها کمک می‌کند با آن منطبق شوند. در حالی که اتحادیه‌های بازیکنان به تقویم فشرده مسابقات اعتراض دارند، فیفا جام جهانی 2026 را با 48 تیم برگزار می‌کند، یوفا لیگ سوم خود را با نام لیگ کنفرانس اروپا راه انداخته و لیگ قهرمانان از سال 2024 با تیم‌های بیشتری برگزار می‌شود. خود لیگ برتر هم به‌دنبال برگزاری بازی سی و نهم در خارج از انگلیس است و این یعنی همه به‌دنبال منافع مالی خود از فوتبال هستند.

منبع: ESPN