رسول مجیدی

 

بیل شنکلی، اسطوره لیورپول جملات قصار جالبی داشت. معروف‌ترینش را احتمالاً شنیده‌اید: «بعضی از مردم فکر می‌کنند فوتبال مسأله مرگ و زندگی است. من از چنین طرز فکری ناامید می‌شوم. می‌توانم به شما اطمینان بدهم که فوتبال مسأله خیلی خیلی مهم‌تری است.»

جمله بحث‌برانگیزی است. آیا واقعاً در زندگی هیچ چیز مهم‌تر از فوتبال وجود ندارد؟ خود فوتبالیست‌ها که مدام می‌گویند سلامتی و خانواده‌شان از فوتبال مهم‌تر است. در همین دوران پاندمی کرونا بارها این جملات از زبان مربیان و بازیکنان شنیده شد. شنکلی البته جمله دیگری دارد که به همین اندازه قابل بحث و مخالفت است: «رتبه اول، اول است و رتبه دوم هیچ.»

بسیاری از طرفداران ورزش، مخصوصاً نسل جوان همه چیز را در پیروزی و قهرمانی می‌جویند. همه چیز را با آن می‌سنجند. تیمی که قهرمان می‌شود خوب است و تیم‌هایی که به قهرمانی نمی‌رسند ناکام. با این متر و معیار در یک لیگ 20 تیمی 19 تیم ناکامند. در جام جهانی 31 تیم ناکامند. اما آیا واقعاً ماجرا اینگونه است؟

مثلاً لیورپول این فصل را در نظر بگیرید. آخرین تصاویری که از این تیم در ذهن مخاطبان به جا مانده، ناکامی‌شان در فینال لیگ قهرمانان است. حسرت و بغض بازیکنان در پایان بازی پاریس دیدنی بود و تبدیل شد به جلد بسیاری از روزنامه‌ها. یک هفته قبل هم آنها چنین صحنه‌هایی در آنفیلد خلق کرده بودند. ولوز را بردند ولی سیتی هم در بازی همزمان پیروز شد تا جام به سیتی برسد. اما آیا لیورپول این فصل ناکام بود؟ تنها تیمی که امسال شانس بردن 3 گانه و حتی 4گانه داشت، تیم ناکامی بود؟ آیا بهترین تیم امسال اروپا «رئال مادرید» است؟ یا به قول مسی «رئال مادرید بهترین تیم نبود اما با این حال همه تیم‌ها را شکست داد.»

جو موران، استاد تاریخ فرهنگی انگلستان در آخرین کتاب خودش «گریزی از شکست نیست» که به تازگی با همت نشر ترجمان به فارسی هم منتشر شده است، می‌نویسند: «در ورزش هم مانند زندگی عادی، همه اسیر دست شانس هستیم. برنده باید شانس بیاورد. بخصوص در ورزش بی‌وقفه و روان و پرخطایی مثل فوتبال که تعداد گل‌ها کم است و کمانه‌کردن توپ یا خطای کوچکی از دروازه‌بان می‌تواند نتیجه بازی را تغییر دهد. فرقی ندارد چقدر تمرین کرده باشید. ذهنیت‌تان چقدر مثبت باشد و فناوری چقدر هوشمند؛ گاهی (اکثر مواقع) ناکام می‌مانید.

به قول او «ورزش را چنان معطوف به پیروزی کرده‌اند که نکته اصلی‌اش را از یاد برده‌ایم؛ بازی»

 اگر دقت کنید اکثر بازیکنان هنگام زدن گل خیلی بیشتر از زمان پایان بازی و نهایی شدن پیروزی‌شان شادی می‌کنند.

خیلی از بازیکنان برای شادی بعد از گل‌شان برنامه دارند اما شادی بعد از مشخص شدن پیروزی یا حتی قهرمانی آنقدر به چشم نمی‌آید -یا شاید حتی آنقدر مهم نیست- که برایش نقشه بریزند. درواقع شاید بهترین لحظات بازی در دل آن نهفته باشد. نتیجه و قهرمانی‌ها مهمند. همه آنهایی که می‌توانند در حد قهرمانی ظاهر شوند، برای رفتن روی سکوی اول تلاش می‌کنند اما برای طرفداران حقیقی همه چیز در آن خلاصه نمی‌شود. اگر شک دارید استقبال هواداران لیورپول از این تیم را بعد از شکست در فینال پاریس مشاهده کنید.