رسول مجیدی @Rasoulmajidi
«جام جهانی قرار است هر 2 سال یکبار برگزار شود» این جمله ابتدا یک شوخی یا شایعه اینترنتی بهنظر میرسید اما واقعیت این است که بهنظر میرسد بهزودی شاهد آن خواهیم بود.
جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا دوشنبه همین هفته یک جلسه مجازی با شرکت 211 عضو فیفا ترتیب داد تا نتایج تحقیقاتی پیرامون امکانپذیر بودن طرح جامجهانی دو ساله را در آن مطرح کند. فیفا سعی دارد پیشنهادی به اعضایش بدهد که به قول آن دیالوگ معروف فیلم پدرخوانده «کسی نتواند آن را رد کند.»
فیفا مدعی است که برگزاری هر 2 سال یکبار جام جهانی درآمدهای این نهاد را 4/ 4 میلیارد دلار افزایش میدهد. این یعنی افزایشی 62 درصدی نسبت به درآمدهای فیفا از طرح کنونی جامجهانی.
اینفانتینو میخواهد با ساخت صندوقی جدید، به شکلی اختصاصی به حمایت از فدراسیونها بپردازد و طرحی برای توسعه و پرورش مربیان و بازیکنان ارائه دهد. طرحی که از همین حالا مدیرش هم مشخص شده: آرسن ونگر، سرمربی پیشین آرسنال و مدیر کنونی توسعه جهانی فوتبال فیفا.
اینفانتینو علناً از عبارت «توزیع دوباره ثروت میان همه کشورها» استفاده کرد تا دل فدراسیونها را به دست بیاورد. مشخصاً اکثر کشورهای آسیایی و آفریقایی طرفدار این طرح هستند و فدراسیونهای مخالف که اساساً از بین کشورهای توسعهیافته با درآمد بالا هستند در بین اعضای فیفا در اقلیت هستند. فیفا میگوید صندوق جدیدش میتواند به جای 6 میلیون دلار کنونی، 16 میلیون دلار در اختیار 211 عضو خود قرار دهد و خب مشخص است این مبلغ برای کشورهای کوچک عضو درآمد هنگفتی محسوب میشود.
نکته این است که اکثر کشورهای موافق شاید هیچوقت رنگ جام جهانی را ندیده باشند و یا نبینند اما با 2 ساله شدن جام جهانی، بدون کمترین فشاری درآمدشان بیش از دو برابر میشود.
در سوی مقابل کشورهای بزرگ صاحب فوتبال که اکثراً در اروپا و آمریکای لاتین هستند، میگویند 2 ساله شدن جام جهانی، درآمدهای فعلی آنها از مسابقات داخلی را کاهش میدهد. یوفا اخیراً نتایج تحقیقات مؤسسه مشاوره انگلیسی اولیور و اولبائوم را به عنوان مدعای حرف خود به فیفا جهت مخالفت با طرح 2 ساله شدن جام جهانی ارائه کرد. این گزارش بیان میکند اتحادیههای فوتبال در سرتاسر اروپا با اجرای جامجهانی 2 ساله و در سالهای 2026 تا 2030، ضرری 5/ 2 تا 3 میلیارد یورویی متحمل خواهند شد.
دلیل؟ واضح است: طرح جدید، تعداد مسابقات فوتبال را با افزایشی چشمگیر مواجه کرده و توجه اسپانسرها را تنها به مسابقات بزرگ معطوف میکند.
در آنسو کنفدراسیون فوتبال آفریقا (CAF) نظری کاملاً مخالف با یوفا دارد: «کشورهای در حال توسعه، بزرگترین نافعان طرح جامجهانی دو ساله هستند. کار من این است که رشد و موفقیت فوتبال آفریقا را تضمین کنم. فوتبال آفریقا باید در موقعیتی قرار گیرد تا از نظر مالی نیز منتفع شود». CAF در نشست عمومی سالیانه ماه نوامبر که در قاهره مصر برگزار شد، رسماً از طرح جدید فیفا حمایت کرد.»
کنفدراسیون فوتبال اقیانوسیه (OFC) هم بهنظرش این طرح میتواند شکاف کنونی رقابت فوتبال میان این قاره و سایر نقاط جهان را از بین ببرد.
در آسیا اتحادیه فوتبال کشورهای بنگلادش، سریلانکا و مالدیو در بیانیههایی حمایت خود از طرح اینفانتینو را اعلام و عنوان کردند.
خلاصه صفبندی مشخص است. کشورهای بزرگ این چند میلیون دلار اضافه را نمیخواهند و بیم این را دارند که میلیونها دلار از درآمدهای داخلیشان کم شود. در عوض سایر کشورهایی که شاید اصلاً برایشان فرقی نکند جام جهانی چندسال یکبار برگزار میشود (چون به آن صعود نمیکنند) طرفدار این ماجرا هستند.
به خاطر همین هم هست که بهنظر این طرح رأی میآورد چون کشورهای موافق شاید از نظر کیفیت با مخالفان نتوانند رقابت کنند اما از لحاظ کمیت کاملاً در اکثریت هستند.
اعضای یوفا و کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی در کل 65 نفر 211 عضو را تشکیل میدهند و اگر همه کشورهای عضو این 2 کنفدراسیون هم با نظر رؤسایشان موافق باشند باز در اقلیت هستند. حتی در کمیته فیفا که تصمیمهای مهم در آنجا تصویب میشود تا به صحن عمومی بیاید هم اروپاییها و آمریکای جنوبیها در اقلیت هستند؛ 14 از 37.
در واقع اگر فیفا همین امروز هم طرح را به رأی بگذارد بهنظر میرسد خیلی زود جام جهانی 4ساله جای خودش را به طرح 2ساله خواهد داد اما اینفانتینو دوست دارد تا حد ممکن برای تغییر نظر یوفا استفاده کند بخصوص که ژیبگنیو بونیک، نایبرئیس یوفا هفته پیش اعلام کرد دوره 2024 لیگ ملتهای اروپا با حضور هر 10 تیم CONMEBOL برگزار شده و بر این اساس، 6 تیم اول رنکینگ این قاره در سطح A قرار میگیرند؛ این یعنی برزیل و آرژانتین مصافی حتمی با قدرتهای اروپایی خواهند داشت و مهمترین مصافهای تاریخ جامجهانی در بستر لیگ ملتها و تحت نظر یوفا تکرار خواهند شد. هشداری علنی به فیفا.
اینفانتینو که از مخالفان سوپرلیگ بود و تابستان گذشته به کمک یوفا آمد تا جلوی فلورنتینو پرز بایستد شاید اگر اصرار یوفا به مخالفت با طرح جدیش را ادامهدار بیابد، با توجه به اقدام یوفا برای راه انداختن مسابقات ملی جدید، فاز تازهای از جنگ با یوفا را باز کند و تابستان آینده دوباره شاهد داغ شدن بحث سوپرلیگ و فروپاشی لیگ قهرمانان (پولسازترین رقابت باشگاهی یوفا) باشیم. باید منتظر کنگره فروردین فیفا باشیم. آنجا نبرد یوفا علیه فیفا جدیتر از همیشه خواهد بود.