با اینکه شماری از آرای داوران ما درباره حوادث دیدارهای اخیر لیگ برتر فوتبال کشور توأم با اشتباهاتی بوده و برخی از تیمها از این بابت متضرر شدهاند، اما به نظر میرسد بخش مهمی از ماجراها و سر و صداها و اعتراضات مربیان و رؤسای باشگاهها و بازیکنان تیمها بیش از آنکه منتبع از شدت اشتباهات داوران باشد، تلاش آنها برای سرپوش گذاشتن بر ضعفهای فنی تیمشان و به واقع خطاهای خودشان بوده است.
تا وقتی داوران اشتباهاتی کوچک یا بزرگ میکنند، این فرصت وجود دارد که تیمهای بازنده مسائل تاکتیکی و لغزشهای تکنیکی نفرات خود را به زیر سایه ببرند و از نقش به زعم آنها بزرگ داوران در ثبت نتیجه نهایی بازیها سخن گویند و بهکلام صریحتر «شکست فنی» خویش را «ناکامی در میدان قضاوت» جلوه بدهند. این بهانه خوبی است تا یک مربی بگوید جنگ تاکتیکی را نباخته و در بحثهای فنی موفق بوده و آنچه ناکامی وی را رقم زده، اشتباهات داوری بوده و سوتهایی که بجا و درست نواخته نشدهاند و چون با اشتباه توأم بوده، تیم برتر را به چاه ناکامی سوق داده است. شکی نیست که داوران «اشتباه کار» با سوتهای نادرست خود میتوانند بر روح و روان مربیان و بازیکنان اثر نامطلوب بگذارند و شرایط یک دیدار را تغییر بدهند اما شک نکنید که اگر تیمی واقعاً خوب و قوی باشد، از میدانی هم که نحوه داوری آن لغزان است، به سلامت عبور خواهد کرد و قربانی مینهایی نخواهد شد که به ادعای مربیان و مدیران تیمهای ناکام توسط داوران غیر حرفهای در سرزمین لیگ کارگذاری شده و هر دقیقه بیم انفجار آنها و ناکامی برخی تیمها در این کارزار میرود.
کمیته داوران در سالهای اخیر به سبب بازنشسته شدن اکثر بزرگان نسل گذشته داوری کشور اقدام به جوانگرایی کرده و چنین رویکردی و استفاده وسیعتر از داوران جوانتر و کمتجربهتر طبعاً تبعاتی داشته و در آرای این داوران در جریان مسابقههای لیگ خطاهایی مشاهده شده که بعضاً تیمها را متضرر و گاه حتی نتایج بازیها را عوض کرده است ولی از یک سو از میان همین داوران بر اثر گذشت زمان افرادی سر بر آوردهاند که درجه بینالمللی گرفته و به بهترینهای نسل کنونی تبدیل شدهاند و اشتباهاتشان هم به حداقل رسیده و از جانب دیگر در میان مربیان لیگ و در جریان تصمیمسازیهای آنان لغزشها و اشتباهاتی رؤیت شده که اگر بزرگتر از خطاهای داوران نباشد، کوچکتر از آن هم نیست. میتوان چشم بر حقیقت بست و برای موجه جلوه دادن کار مربیان اشتباهات داوران را عمدهتر از چیزی که هست جلوه داد و این
کاری است که معمولاً از مربیان و مدیران تیمهای بازنده سر میزند زیرا سپری است که میتوان پشت آن پنهان شد و توپ را به زمین داوران انداخت و آنها را سبب اتفاقاتی معرفی کرد که در درجه اول منتج از اشتباهات مربیان در مهرهچینی و در درجه بعدی محصول کوتاهی بازیکنان در انجام وظایف محوله است. شاید در معدود بازیهایی اعلام یا عدم اعلام یک پنالتی توسط داور و یا نظایر آن باعث ناکامی یک تیم شود اما اکثریت با مواردی است که یک مربی و یک بازیکن (یا هر دو) بر اثر اشتباه در محاسبات قبلی و یا لغزیدن و ارتکاب خطا در جریان مسابقه سبب ساز ناکامی تیم خود و ثبت نتایج شدهاند که افراد مرتبط با آن برای توجیه آن به هر چیزی روی آوردهاند الا حقیقت.
فوتبال، بازی لحظهها و صحنه برخوردهای مختلف بین آرا و نظرات و انتخابهای مربیان و نحوه کار بازیکنان است و همراه با آن عامل داوری را هم داریم اما عنصر خطای انسانی به هر میزان که در صحت یا سقم آرای داوران سهم داشته باشد، به همان مقدار در ترسیم درستی یا غلط بودن نحوه کار مربیان و بازیکنان هم سهم و نقش دارد و هرگز اینگونه نبوده و نیست که هرچه از درون یک مسابقه فوتبال بیرون میآید، فقط محصول تصمیمهای داوران و سوتهای آنان به سود یا ضرر این و آن باشد، اتفاقات اخیر لیگ برتر فوتبال کشور هم که بعضی تیمها و وابستگان آنها بابت آن به شدت مدعی و معترض شده و خود را مغبونهای بزرگ لیگ بیستم معرفی کردهاند (و البته رویداد تازهای نیست و در ادوار قبلی لیگ هم رؤیت شده بود) بیش از آنکه محصول تصمیمهای توأم با کملطفی و یا نتیجه ستم داوران باشد، آمیزهای از لغزشهای انسانی و خطاهای قابل فهم از سوی مربیان و بازیکنان و حتی مدیران و احتمالاً عوامل جنبی در برگزاری مسابقات است. گاهی حتی بلندی یا کوتاهی چمن و یا نحوه آمادهسازی محیط بازیها توسط عوامل ورزشگاهها هم میتواند سببساز نتایجی شود که برابر با انصاف و عدالت نیست. در چنین شرایطی نسبت دادن همه چیز و همهکس و هر نقصان احتمال به کار داوران و عمده کردن خطاهای آنان به قصد پوشش دادن مقصران اصلیتر ماجرا نه تنها مشکلی را از فوتبال حل و محیط این ورزش را سالمتر و کم خطاتر نمیکند بلکه فضایی را به وجود میآورد که هر عنصر و انسان شریک و حاضر در صحنههای فوتبال به سوی لغزشهای شدیدتر کشیده میشود و داورانی هم که میتوانستند در محیطهایی آرام به حیدریها و ترکیها و مظفریزادهها و البته فغانیهای تازه فوتبال ما تبدیل شوند، به سمت و سویی سوق مییابند که جز ارتکاب اشتباهات بزرگتر و کشیده شدن لیگ به جنجالهای بزرگتر، ثمری از آن حاصل نخواهد آمد.