سام ستارزاده
در رویارویی سرخپوشان پایتخت با تازهواردهای رفسنجانی لیگ در کرمان، دو صحنه از برجستهترین صحنههایی که در طول بازی رقم خورد، زیر و بم داوری در فوتبال ایران را بهخوبی نقد میکنند. در صحنه اول و در دقیقه ۳۷، شهریار مغانلو با حرکت مدافع مس رفسنجان سرنگون شد و فرصت مصاف تکبهتک با داوود نوشیصوفیانی را از دست داد. جواد رحیمزاده قاضی وسط بازی، به اشتباه مغانلو را به اتهام تمارض با کارت زرد جریمهکرد اما پس از اندکی اعتراض و جدل، به بازبینی صحنه آهسته بازی که توسط دوربینهای صدا و سیما شکار شده تن داد و با اصلاح اشتباه خود، یک ضربه ایستگاهی پشت محوطه جریمه میزبان نصیب پرسپولیس کرد.
در صحنهای دیگر و در انتهای نیمه دوم، روی پاس بینظیر امید عالیشاه از میانه میدان که خط دفاع مس رفسنجان را به کل محو کرد، مهدی عبدی که مقدر بود تعویض طلایی یحیی گلمحمدی باشد با یک کنترل مشکوک صاحب توپ شد و قفل دروازه مس را شکست تا رویای علی ربیعی برای کسب مساوی از نایبقهرمان فوتبال باشگاهی قاره کهن در آستانه تحقق نقش بر آب گردد. پخش صحنه آهسته نشان میداد که عبدی با دخالت دست خود موفق به رامکردن توپ شده.
از حیث فنی، ورای اینکه در این دو صحنه جنجالی سوت باید به سود یا ضرر پرسپولیس زده میشد، بازی هجومی و مالکانه قرمزها که بارها به واسطه آن قلب خط دفاع میهمان با کارهای ترکیبی شکافته شد، نشان میداد که پرسپولیس تیم شایستهتر میدان برای کسب هر سه امتیاز بازی است. با این حال، دو صحنه مرور شده نشان میدهند که روند بازی به گونهای بود که یک اشتباه داوری بتواند امتیازاتی را به ناحق از جیب یک تیم برداشته یا به جیب دیگری بریزد. در شرایطی که تنها تفاضل گل توانسته پرسپولیس و سپاهان را در صدر جدول لیگ از یکدیگر جدا سازد، همین تک امتیازها و در نتیجه، همین تک اشتباهها از سوی تیمهای داوری میتواند سرنوشت لیگ بیستم را به کلی دگرگون سازد.
این نخستین مرتبهای نبود که در فصل جاری فوتبال باشگاهی برای حصول اطمینان از تصمیم گرفتهشده به صحنه آهسته بازی رجوع میشد. با توجه به وجود تمام حساسیتها و هجمهها روی عملکرد داوران پرتعداد لیگ بیستم، بهویژه در این هفتههای پایانی، علامت سؤال بسیار بزرگی وجود دارد؛ با این پرسش که چرا برای باز کردن پای داوری ویدیویی (VAR) تلاش قابل ملاحظهای در ماههای اخیر صورت نگرفته. در شرایطی که جنگ بیانیه میان باشگاههای مدعی لیگ رایج شده تا اعتماد به عدالت در فوتبالمان بیش از هر زمانی خدشهدار شود، استفاده از تکنولوژی میتواند راهحل کوتاه مدت بسیار مطلوبی برای کاهش این تنشها و افزایش اعتماد به فضای داوری فوتبال کشور باشد.
شاید اگر مقاومت لجگونه برای ورود VAR به فوتبال ایران (با هر بهانهای) صورت نمیگرفت، در هر دو صحنه مذکور، بدون نیاز به ایجاد مجادلهای که ۵ دقیقه و ۲۰ ثانیه بازی را از جریان بیندازد، بازی با تصمیم داوری صحیحی که جای حرف و حدیث در خود نداشت ادامه مییافت. دیدار پرسپولیس و مس رفسنجان اولین دیداری نیست که اهمیت ورود تکنولوژیای به کشورمان را تأکید میکند که نبود آن شاید حق میزبانی باشگاههای ایرانی در دور حذفی لیگ قهرمانان را سلب کند و آخرین آنها نیز نخواهد بود.