اعطای میزبانی مسابقات مقدماتی جام جهانی به بحرین را خیلی‌ها اجحافی در حق ایران می‌دانستند. هرچند که شاید نگاه منطقی‌تر این باشد که از دیدگاه استانداردهای معرفی شده از سوی فیفا و ای‌اف‌سی، در ساده‌ترین مورد یعنی استاندارد ورزشگاه‌ها، ما فاصله زیادی با بعضی کشورهای منطقه داریم. نمونه‌ این مورد هم نور ورزشگاه است که برای میزبانی رقابت‌ها آنطور که باید مناسب نیست. حالا مشکلاتی مانند تحریم‌ها، گمرک و حق پخش تلویزیونی را هم به استاندارد ورزشگاه‌ها و هتل‌ها اضافه کنید که طبیعی است وقتی این موارد در شرایط رقابتی قرار می‌گیرند، تعیین کننده و مهم می‌شوند. حتی اگر پیش از این ایران با همین شرایط مسابقاتی را میزبانی کرده باشد.

البته که هیچ‌یک از این موارد تأثیر لابی، روابط و عملکرد نماینده ایران در کنفدراسیون فوتبال آسیا را انکار نمی‌کند. به هر حال اما در شرایط فعلی مثل هر موقعیت دیگری، صحبت کردن دائم از آنچه گذشته و تصمیمی که گرفته شده، بی‌فایده است. در حال حاضر چه راهی پیش روی فدراسیون فوتبال قرار دارد؟ آیا اعتراض به این تصمیم منطقی است یا صرفاً جنبه نمایشی دارد؟

امیرارسلان اسکندری، کارشناس ارشد حقوق بین‌الملل و مشاور حوزه حقوق بین‌الملل ورزش، در یادداشتی در پاسخ به این سؤال، دو مورد را بررسی کرده است: «اول اینکه چه نهادی تصمیم اعطای میزبانی را گرفته و چه نهادی طبق مقررات اختیار و صلاحیت داشته تا این تصمیم را بگیرد؟

پاسخ این است که در بیانیه‌ صادر شده در سایت AFC آمده است: پس از مشورت با فدراسیون‌های عضو، AFC محل‌های متمرکز برگزاری مسابقات را تأیید کرده است.

این بیانیه تا حدی مبهم است چرا که در آن مشخص نشده چه نهادی در AFC و به چه طریقی این تصمیم را اتخاذ کرده است. طبیعتاً تصمیم‌گیری‌ها باید مطابق با مقررات و براساس صلاحیت تعیین شده برای هر نهاد باشد.»

بعد از اشاره به این موضوع حالا باید به این نکته تأکید کنیم که طبق مقررات چه نهادی تصمیم‌گیرنده نهایی است؟ اسکندری پاسخ این سؤال را در یادداشت فوق این‌طور بیان کرده است: «طبق مقررات تحت عنوان FIFA world cup regulations، برگزاری مسابقات مقدماتی جام‌جهانی، تحت نظارت فیفا و به طور خاص کمیته‌ سازماندهی (برگزاری) فیفا قرار دارد. این نهاد است که تصمیم می‌گیرد فرمت مسابقات باید به چه صورت باشد. طبق بند ۵ ماده ۲۰ این مقررات، چنانچه فرمت مسابقات به صورت گروهی و رفت و برگشت برگزار شود، مسابقات خانگی (میزبانی)، بدون اجازه صریح از کمیته مسابقات فیفا، نباید در کشوری دیگری برگزار شود. از این جهت، با توجه به اینکه در بیانیه AFC، صحبتی از فیفا نشده، این سؤال مطرح می‌شود که جدا از آنکه چه نهادی از AFC این تصمیم را اتخاذ نموده، آیا این تصمیم مطابق مقررات به تأیید کمیته برگزاری فیفا رسیده است یا خیر؟ نتیجتاً، اولین اقدام فدراسیون فوتبال بایستی پیگیری و استعلام این موضوع از فیفا باشد.»

فدراسیون فوتبال بعد از طی این مسیر می‌تواند به این نتیجه برسد که آیا مسیر حقوقی برای اعتراض به تصمیم کمیته برگزاری مسابقات فیفا وجود دارد یا نه؟ در چه صورت این امکان وجود دارد؟

این کارشناس ارشد حقوق این موضوع را تنها در گرو این می‌داند که میزبانی مسابقات به تأیید نهایی کمیته برگزاری فیفا نرسیده باشد: «چنانچه با استعلام از فیفا، مشخص گردد که این اقدام، مطابق مقررات به تأیید صریح کمیته برگزاری مسابقات رسیده است، متأسفانه مسیر حقوقی پیش رو در صورت تصمیم برای اعتراض، با مانعی جدی روبه‌رو است. طبق ماده ۲ بند ۳ مقررات مسابقات، تصمیمات کمیته برگزاری فیفا نهایی بوده و امکان تجدیدنظرخواهی از این تصمیمات وجود ندارد. فلذا چنانچه بر مبنای تصمیم کمیته برگزاری نیاز به پیگیری حقوقی باشد، شرایط برای مراجعه به دیوان داوری ورزش، با چالش و مانع جدی روبه‌رو است.»

البته که تلاش برای رسیدن به این میزبانی از سوی فدراسیون فوتبال اتفاق خوبی است اما اگر امیدی به گرفتن این میزبانی نیست، بهتر نیست به جای پرداختن به اخبار مربوط به میزبانی‌ها، برای رسیدن به استانداردهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تلاش بیشتری کنیم که در شرایط مشابه بعدی، تحریم و حق پخش تلویزیونی را به استانداردهای بالای فوتبال‌مان ببخشند؟