حسن غفاری*
همیشه صبر میکنیم اتفاقی بیفتد و سپس دنبال راه حل آن باشیم. در صورتی که اگر به شکل پیشفعال عمل کنیم و از رقم خوردن چنین اتفاقی و اتخاذ چنین تصمیمی پیشگیری کنیم، کارمان راحتتر پیش خواهد رفت. همیشه میگویند پیشگیری ارزانتر و راحتتر از مداواست اما اکنون در بیشتر مواقع به دلیل نداشتن نفوذ و نفر در فیفا و AFC وقتی کار از کار میگذرد تازه متوجه میشویم چه اتفاقی افتاده است.
ایران به عنوان یکی از بهترین کشورها در فوتبال آسیا حق دارد در کمیته مسابقات AFC صاحب کرسی باشد. وقتی نفوذمان در کنفدراسیون فوتبال آسیا بیشتر بود، صفایی فراهانی رئیس اسبق فدراسیون مرا برای عضویت در یکی از کمیتههای AFC پیشنهاد داد. نظر اعضای کنفدراسیون این بود که مرا به عنوان عضو کمیته فنی انتخاب کنند اما پس از صحبت با صفایی فهمیدیم این کمیته با وجود تشریفاتی و دهانپرکن بودن، کاری انجام نمیدهد.
اگر قرار است فردی در کمیته فنی عضویت داشته باشد باید سالها مربیگری کرده و پس از رسیدن به سن بازنشستگی از تجربیاتش در این کمیته استفاده شود. طبق فشار صفایی فراهانی و خودم در نهایت موفق شدم به عنوان عضو کمیته مسابقات انتخاب شوم. کمیتهای که در آن برای برگزاری مسابقات و تعیین میزبان تصمیمگیری میشود.
با تمام این تفاسیر تصمیماتی که در کمیته مسابقات هم اتخاذ میشود لازم الاجرا نیست مگر اینکه به تأیید هیأت رئیسه AFC برسد. ما اکنون اینقدر معطل کرده و هیچ کاری انجام ندادیم تا تصمیم کمیته مسابقات اتخاذ شد و پس از تأیید هیأت رئیسه و کمیته اجرایی به اجرا درآمد. در هیأت رئیسه کرسی داریم و یکی از 5 نایب رئیس AFC ایرانی است. باید در هیأت رئیسه جلوی تأیید این تصمیم را میگرفتیم و از حقمان دفاع میکردیم اما این کار را انجام ندادیم.
میزبانی در دور برگشت حق تیم ملی ایران بود زیرا سه بازی در دور رفت میهمان بوده و اکنون باید میزبان باشیم. هر چند دیدار مقابل هنگ کنگ و کامبوج اهمیت خاصی ندارد اما بازی با بحرین و عراق واقعاً حیاتی و مهم است. نمیدانم عضو ایرانی هیأت رئیسه AFC در جلسه حضور داشته و به زبان انگلیسی مسلط بوده که جر و بحثها را پیگیری کند و با ایستادن مقابل چنین تصمیمی از حق ایران دفاع کند؟ در حال حاضر هم کاری نمیتوان انجام داد.
اگر براساس ادعاهای مطرح شده موضوع تعیین میزبانی مقدماتی جام جهانی با هیأت رئیسه AFC در میان گذاشته نشده باشد، این کار غیرقانونی است. جلسات کمیتههای مختلف AFC هر سه ماه یک بار و در سه روز برگزار میشود. در دو روز ابتدایی تصمیمگیری کمیتهها اتخاذ میشود اما رأی آنها به دبیرکل و سایر کمیتهها که مسؤولیت اجرایی دارند ابلاغ نمیشود.
جلسه هیأت رئیسه در روز سوم برگزار خواهد شد. به این دلیل که تمام تصمیمات کمیتهها شامل کمیته مسابقات، انضباطی، مالی و... باید به اعضای هیأت رئیسه ابلاغ شود تا آنها آن را مورد قبول یا رد قرار داده یا آنکه تصمیم را به کمیته مربوطه برگردانده و بگویند اصلاحات انجام شود. تصمیمات اینگونه اتخاذ میشود، وقتی هیأت رئیسه تصمیم را قبول کنند، آن را برای دبیرکل میفرستند تا با کارمندانش این تصمیم را اجرا کند.
در حال حاضر تنها روزنه کوچک ما پیگیری از طریق فیفا است. معمولاً هم فیفا چنین تصمیمی را تغییر نمیدهد زیرا کنفدراسیونها زیرگروههای خود فیفا هستند و فدراسیون جهانی به آنها اعتماد میکند اما اگر کسی بتواند مستدل و قاعدهمند با فیفا صحبت کند و بپذیرند که او را در جلسات خود شرکت بدهند، احتمال بسیار ضعیفی برای تغییر این رأی وجود دارد.
در چند سالی که عضو کمیته مسابقات AFC بودم و سالها به عنوان نایب رئیس ناحیه غرب آسیا فعالیت میکردم، هیچ کشوری را ندیدم که وزیر و مقامات بالادستی خود را سراغ چنین موضوعی بفرستد. گاهی مواقع به صورت مثال برای کسب میزبانی جام جهانی و المپیک، رئیس جمهور، نخست وزیر و وزرای کشورها وارد عمل میشوند. مانند کاری که آمریکا انجام داد اما برای کسب میزبانی مقدماتی جام جهانی باید افراد فنی وارد عمل بشوند، نه مقامهای بالاتر. اگر خود رئیس جمهور را هم بفرستید نمیداند جدول چیست و ردهبندی کدام است. رئیس جمهور قطعاً نمیداند چرا دور رفت ایران میهمان بوده و اکنون باید میزبان باشد. این مسائل در حیطه اختیاراتش نیست و برای خود مملکت هم خوب نیست رئیس جمهور سراغ چنین موضوعی برود.
این میزبانی البته در آینده فوتبال ایران تأثیرگذار نیست. باشگاهها باید ملزم به داشتن آکادمی و مدیران دوره دیده و متخصص شوند. در تمام دنیا بهترین مربیان خود را برای ردههای پایه به کار میگیرند، در ایران اما ضعیفترین و بیتجربهترین افراد را برای هدایت تیمهای ملی به کار میگیریم.
آینده فوتبال ما آنجا ساخته میشود نه اینکه بخواهیم کسب یا از دست دادن میزبانی را به آینده فوتبال کشور مرتبط بدانیم. آینده فوتبال ایران متعلق به ردههای نونهالان، نوجوانان و سایر ردههای سنی است اما ما از این امر غافل شدهایم.
* رئیس سابق کمیته روابط بینالملل فدراسیون فوتبال