قسمت دوم- در دوران همهگیری، متداولترین اقدامات شهرها برای حرکت در راستای ایجاد ثبات و بیخطر حمل و نقل، شامل سرمایهگذاری در زیرساختهای ویژه، مانند خطوط دوچرخهسواری و گزینههای حملونقل با انتشار کمترین میزان آلودگی، همچون وسایل نقلیه الکتریکی و اسکوترها است. شهرهای سراسر جهان بطور گستردهای از این دست سیاستها و تدابیر استفاده کردهاند که در ادامه به برخی از آنان خواهیم پرداخت: برای مثال در شهر رم دستورالعملهایی برای تسهیل استفاده از اسکوترهای برقی مشترک به تصویب رسانده است. شهر مادرید در اسپانیا در اواخر ماه مه، پارکینگ جدیدی را که کاملاً مخصوص وسایل نقلیه عمومی است، افتتاح کرد. این شهر همچنین ۴۵ کیلومتر به لاین ویژه اتوبوس افزود. در میان کشورهای آسیایی نیز، پایتخت کره جنوبی با پیادهسازی وسایل نقلیه بدون راننده، تحویل کالا از طریق رباتها و پارکینگهای هوشمند نشان داد که در حوزه استفاده از انرژیهای پاک تا چه میزان پیشتاز است. روتردام هلند نیز با هماهنگی شرکت حملونقل عمومی RET و چهار شرکت تهیهکننده دوچرخه؛ اسکوترها و دوچرخههای برقی را در سراسر شهر تعبیه کرده است.
در اوایل ماه مه، دوبلین پایتخت ایرلند با همکاری اداره حملونقل ملی شروع به ایجاد فضای اضافی برای رفت و آمد عابران پیاده و امکانات دوچرخهسواری ایمن و همچنین با تغییرات در مسیر اتوبوسها، رفت و آمد افراد پیاده و دوچرخهها را تسهیل کرد.
واشنگتن دی سی، پایتخت ایالاتمتحده همچنین اقدامات خاصی برای تجدید نظر در سیاستهای فضاهای عمومی در پیش گرفته که شامل اولویتبندی برای پیادهروهای وسیعتر، افزایش خطوط دوچرخهسواری و تعیین خطوط بیشتر برای راهروهای اتوبوسهای شبکه حمل و نقل است. شهرداری نیویورک نیز متعهد شده که در طول بحران کرونا حدود ۱۶۰ کیلومتر خیابان را عریضتر کند.
شرایط اضطراری، زیرساخت اضطراری
برخلاف زیرساختهای دائمی، خطوط اضطراری به سرعت و در بعضی مواقع یک شبه و بدون روندهای اداری سنگین مستقر میشوند؛ کووید۱۹ همان چیزی بود که شهرها را وارد مرحله زیرساختهای اضطراری کرد. این قبیل زیرساختها باعث ایجاد جابهجایی در منابع موجود مانند مخروطهای ترافیکی، تیرهای پلاستیکی، جداکنندههای ساختمانی و استفاده از خطوط موقتی میشوند. اجرایی کردن این زیرساختها تحت قواعد و قوانینی که برای انحراف ترافیک مربوط به ساختوسازها است، قرار میگیرد. در پایتخت آلمان و برخی دیگر از شهرهای بزرگ اروپایی، عرض خیابانها برای تردد خودرو نصف شده و به همین میزان به مسیر عبور دوچرخه و پیادهها افزوده شده است.
هندسه خیابانها در قبل و بعد از کووید۱۹ در برلین نشان میدهد باریک شدن مسیرهای عبور اتومبیل، به عابران پیاده، فضایی برای پیمودن میدهد که در آن فاصله اجتماعی رعایت میشود. برخی از شهرها مانند بروکسل برای کمک کردن به اجرایی کردن چنین اقداماتی، زمانبندی چراغهای راهنمایی در شهر را تغییر دادهاند تا زمان بیشتری برای عابران پیاده و دوچرخهسواران فراهم شود و از ازدحام در محلات جلوگیری کنند.
بنا بر گزارشی که سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه موسوم به OECD پیش از این منتشر کرده بود، زیرساختهای اضطراری موسوم به LIT برای اولین بار در اواسط مارس سال ۲۰۲۰ در شهرهایی مانند برلین، مکزیکو سیتی و نیویورک اجرا شد و به سرعت گسترش یافت. بیش از ۱۵۰ شهر از اواخر آوریل سال ۲۰۲۰ زیرساختهای اضطراری دوچرخهسواری و پیاده ایجاد کردهاند. در برخی موارد، ایجاد زیرساخت LIT باعث کاهش فشار در شاهراههای حیاتی یا بهبود دسترسی به مقاصد خاص مانند بیمارستانها در برلین، بوداپست، دوبلین، گرنوبل، مون پلیه و تیرانا شده است. والنسیا در اسپانیا نه تنها روی حملونقل بلکه به همان اندازه روی تقاطعها و میادین بزرگ تمرکز دارد. سومین شهر بزرگ اسپانیا برای ایجاد فضای ترافیکی عابران پیاده، مجموعهای فوقالعاده از بلوکهای موقت را در شهر تعبیه کرده است. میلان با طرح Strade Aperte که ترکیبی از زیرساختهای دوچرخهسواری، تعریض پیادهروها، گسترش سریع ۳۰ کیلومتر مسیر دوچرخه در مناطق ترافیکی و پیادهرو کردن چندین خیابان در پی مدیریت بحران برآمده است.
با همه این احوال استقبال شهرهای جهان از وسایل حمل و نقل عمومی در سالی که گذشت، بسیار کاهش یافت و بسیاری از شهروندان ترجیح دادند که از وسایل نقلیه شهری استفاده کنند که نمونه بارز آن چین است. از اواسط آوریل سال ۲۰۲۰، سطح ترافیک جادهای در ۷۰ درصد از شهرهای چین، حداقل ۹۰ درصد بیشتر از سطح سال ۲۰۱۹ شده بود. در چین از یک سو فروش اتومبیل افزایش یافته و از سوی دیگر سفر با دوچرخه در بسیاری از شهرها رونق یافته است. استفاده از دوچرخههای اشتراکی در پکن تقریباً سه برابر شده است. در این میان آنچه همچنان نامحبوب است، حمل و نقل عمومی است.