قسمت اول- دردسر «جای پارک» در تهران از ابتدای سال ۹۹ به خاطر «هجوم خودروهای شخصی به خیابانها ناشی از تغییر شکل رفت و آمدها در عصر کرونا»، به لیست چالشهای زندگی در پایتخت اضافه شد و تا الان هم ادامه دارد.
شهروندان برای در امان ماندن از خطر ابتلا به ویروس کرونا در شبکه حمل و نقل عمومی، به استفاده از وسایل نقلیه شخصی برای تردد کاری در سطح شهر رو آوردهاند که البته کاهش نرخ طرح ترافیک نیز در این تغییر سبک سفر نقش مؤثر داشته است.
با این حال، ازدحام خودروها در طول ساعات روز و عصر در معابر شهر تهران از یکسو و معضل تأمین پارکینگ کنار خیابان در مناطق مرکزی شهر - محل تجمع مراکز شغلی - از سوی دیگر باعث شکلگیری «سفرهای شهری فرسایشی و تخریب روحیه شهروندان» در طول ساعات کار در دفاتر شده است.
جریمههای روزانه شهروندان بهخاطر پارک دوبله، تنها بخشی از این دردسر ترافیکی است.
بررسیهای «دنیای اقتصاد» درباره اوضاع شهروندان شهرهای بزرگ و بخصوص پایتختهای مهم جهان از بابت نحوه رفت و آمدهای شهری (شغلی) در عصر کرونا نشان میدهد، چالش «هجوم خودرو» در شهرهای اروپایی، آمریکایی و آسیایی نیز بروز کرده است اما در آن شهرها، با ضدحمله شهرداران، این چالش تا حدود زیادی تحت کنترل قرار گرفته است.
شهرداران ۱۰ پایتخت مهم جهان برای مهار «هجوم خودروهای شخصی»، هندسه خیابانها را به نفع «استفادهکنندگان از دوچرخههای معمولی و برقی» و همچنین «سفرهای پیاده» تغییر دادهاند. با شیوع ویروس کووید-۱۹ در جهان، شهرها و سیاستگذاران شهری عزم خود را جزم کردند تا تلفات گسترده و تأثیرات مخرب اقتصادی و اجتماعی ناشی از شیوع ویروس را مهار کنند.
بسیاری از شهرها، خصوصاً شهرهای کشورهای پیشرفته در راستای تأمین نیازهای بهداشتی فوری و ترسیم یک مسیر ایمن جهت بازگشایی مشاغل، مؤسسات و خدمات، ابتدا در جهت سازگاری خود با شرایط جدید گام برداشتند و سپس به سیاستهای نوآورانه روی آوردند.
در این ایام که سایه ویروس بر جوامع انسانی گسترده شده، شهرها و سیاستهای شهری نقشی مهم در تسهیل یا بالعکس در تشدید این بحران داشتند.
بنا به تحقیقات انجمن ملی مقامات حمل و نقل شهری (NACTO) که محفلی برای سیاستگذاران شهری در آمریکای شمالی است، با گذشت بیش از یک سال از شیوع همهگیری، تغییر خیابانها از طریق تغییر نحوه تخصیص یا تقسیم فضا و همچنین اولویتبندی کاربریهای شهری، انجام گرفته است. هر شهر باید زمینهها و نیازهای محلی و همچنین سیر شیوع بیماری همهگیر در جامعه را برای مدیریت استراتژیهای خود ارزیابی کند.
سرعت حمل و نقل و زمان سفر نه تنها بر رضایت عموم مردم تأثیر میگذارد، بلکه هزینههای عملیاتی آن را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. هرچه سرعت سفر ترانزیت کندتر و متغیر باشد، آژانسهای حمل و نقل باید هزینه بیشتری را برای ارائه همان میزان خدمات صرف کنند.
بنا بر گزارش NACTO، بیشتر شهرها میتوانند از طریق یک یا چند مورد از تغییر مکانهای زیر، فضایی را برای تحرک و فاصله فیزیکی ایمن ایجاد کنند: ایجاد پارکینگهای جداگانه یا برداشتن خط پارکینگ کنار جاده؛ اختصاص خطوط باریک برای وسایل نقلیه موتوری؛ تغییر مکان پارکینگ، حتی در مواردی که به بستن لاین خودرو احتیاج دارد؛ تعیین یک خیابان بهعنوان دسترسی محلی برای کاهش حجم وسایل نقلیه؛ ارائه بروشور یا انتشار اطلاعیهها از شبکههای آنلاین برای آگاهی از روند تغییرات؛ نظرسنجیهای متناوب برای شناسایی موانع و اصلاحیههای مراحل بعدی، استفاده از اسپری، گچ اسپری یا نوار ترافیکی برای ترسیم خط موقت برای پیادهروی، دوچرخهسواری و حملونقل
عمومی.